برزک ویرانگر ترین سیل های شهرستان را در بیش از نیم قرن گذشته در خاطره خود تجربه کرده است. خاطره ای تلخ که خسارت های جانی و مالی فراوانی داشته است. سیل 35، سیل 86 و سیل 87 نمونه ای از آنها است.
علتش هم مشخص است. برزک در ارتفاع ، انتهای دامنه های وسیع و ابتدای سرشاخه ها است. برزک در دره ای بنا شده که از ابتدا تا انتهای آن 25 کیلومتر است. و در یک کلام ، سیل گیر است.
کارهای خوبی برای پیشگیری از این بلای طبیعی انجام شده ولی کافی نبوده است.
اخیرا ساماندهی رودخانه یکی از کارهایی است که با هدف پیشگیری از خسارت های سیل در حال پیگیری است.
امروز هم به لطف دوستان با مسئولین استان در این خصوص و دیگر مسائل برزک گفتگو کردیم. با معاون استاندار، مدیرکل مدیریت بحران، مدیر کل دفتر استاندار و حوزه مدیریت شهری همچون گذشته از ضرورت های اجرای این پروژه گفتیم.
مسئولین همه زحمت می کشند ولی کارها و نیازها زیاد است و منابع کم، از طرفی مسئولین استانی شاید کمتر با همه ی نیازها و ضرورت های تک تک روستاها و شهرهای استان آشنا باشند و لازم است اهمیت پروژه های شهری را مداوم گفته و پیگیری کنیم.
البته دسترسی به مسئولین به راحتی نیست. طبیعی است. مراجعات زیاد است و درخواست ها متعدد. با این وجود همیشه محبت مسئولین شامل حال ما بوده است که نشان از مهربانی و لطفشان دارد.
ناگفته نماند ، برزکی ها در خصوص تامین اعتبار ساماندهی رودخانه دنبال توجه خاص و ویژه نیستند. آنچه می گویند و می خواهند آن است که اعتبار دولتی متناسب با ضرورت پروژه و مشارکت مردمی باشد.
همانطور که جناب مهندس گنجی مدیر امور منابع آب و همچنین مهندس شیشه فروش در جلسه شورای هماهنگی مدیریت بحران شهرستان به آن اشاره کردند. در جلسه ای که دوشنبه همین هفته در فرمانداری کاشان برگزار شد.
مهندس گنجی گفت؛' برآورد مشاور برای فاز اول این پروژه چهار و نیم تا 5 میلیارد تومان است. بیش از 35 درصد کار با مشارکت فعال مردمی انجام شده است.'
این بدان معنی است که یک میلیارد و 700 میلیون تومان کار انجام شده است. باید پرسید چه مقدار از این توسط اعتبار دولتی تامین شده است؟
مهندس شیشه فروش هم گفت 'وظیفه مدیریت شهری آن است که مخاطرات شهری را شناسایی کند و در جهت رفع آن بکوشد. کار بی نظیری که برزکی ها در خصوص ساماندهی رودخانه انجام داده اند.'
پروژه 4 یا 5 میلیاردی در مقابل پروژه های بزرگی که در جاهای دیگر انجام می شود عددی نیست ولی فراموش نکنیم که اولا این یک پروژه غیراقتصادی، غیر جذاب و زیرساختی است که همواره با تنش های اجتماعی و مردمی مواجه بوده ولی باید گفت در این مورد به خصوص؛ مردم برزک پیشقدم شده و فعالانه مشارکت نموده اند و یادمان نرود کسانی پای کار این پروژه هستند که ضعیف ترین طبقه اجتماعی بوده و کشاورز هستند.
به هر صورت تسریع و تسهیل تامین اعتبار دستاورد پیگیری امروز در استانداری بود که به همراه دکتر خوش چشم و عبدی عزیز انجام شد.
7 آبان ماه 94
مدیرکل مدیریت بحران اصفهان مطرح کرد
اعتبار 50 میلیارد ریالی برای ساماندهی رودخانه برزک
مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان، اعتبار مورد نیاز برای تکمیل فاز نخست ساماندهی رودخانه برزک را 50 میلیارد ریال ذکر کرد.
به گزارش خبرگزاری فارس از کاشان، منصور شیشه‌فروش صبح امروز در جمع خبرنگاران اظهار کرد: مطالعات اولیه این پروژه به طول 25 کیلومتر در سنوات گذشته با اعتبار بالغ بر یک‌صد میلیون تومان توسط آب منطقه‌ای استان انجام گرفته است و عملیات اجرایی فاز اول آن از طریق مشارکت‌های مردمی و مساعدت مسئولین شهرستان و استان در حال انجام است.
وی تصریح کرد: منطقه کوهستانی برزک در معرض سیل است. سیل در سال‌های گذشته خسارات زیادی را برای مردم و منطقه در بر داشته و ضرورت دارد که با ساماندهی مسیل، از ضرر و زیان ناشی از حوادث غیرمترقبه در این گونه مناطق پیشگیری به عمل آید.
به گفته وی، فاز نخست پروژه ساماندهی رودخانه برزک که تا کنون بیش از 35 درصد پیشرفت داشته است، برای تکمیل نیاز به 5 میلیارد تومان اعتبار دارد.
این مسئول با بیان این که انجام پروژه ساماندهی رودخانه برزک مصداق بارز شعار سال است، یادآور شد: اجرای این پروژه با همدلی و همزبانی مردم در حال انجام است و مردم با کمک در آزادسازی‌های طول مسیر، همکاری در عملیات اجرایی و تأمین بخش مؤثری از هزینه‌های این پروژه قدم‌های مثبتی در جهت عملیاتی شدن این پروژه برداشته‌اند.
شیشه‌فروش متذکر شد: با توجه به ضرورت انجام پروژه و طی شدن مطالعات حریم و بستر و مطالعات ساماندهی به دنبال اعتبار لازم از طریق سازمان مدیریت بحران کشور برای تأمین هزینه‌ها و تسریع در انجام پروژه هستیم.
بخشدار برزک گفت: کشاورزان رودخانه‌های بالادست برزک اعلام آمادگی کردند تا برای طراحی ساماندهی رودخانه‌های بالادست با مدیریت امور منابع آب همکاری کنند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در کاشان، غلامرضا محمدی در حاشیه جلسه‌ای که با حضور مدیر و کارشناس منابع امور آب کاشان، شهردار، شورای اسلامی و هیئت امنا کشاورزان منطقه بالادست برزک برگزار شد، اظهار کرد: طرح مطالعاتی حوزه آبخیز منطقه برزک در سال 1389 انجام شده و برای عملیات اجرایی نیازمند تدوین طرح ساماندهی رودخانه است.
وی تصریح کرد: مردم و کشاورزان این منطقه آگاه هستند ساماندهی رودخانه‌های فصلی با در نظر گرفتن حریم و بستر مناسب یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.
بخشدار برزک گفت: وقوع سیل در سال‌های 1335 و 1386 در منطقه برزک یک اخطار به کشاورزان و ساکنان منطقه بود و بیانگر آن است که جاری شدن سیل در فصل بارندگی یک خطر بالقوه است و باید برای آن چاره اندیشی شود.
محمدی تأکید کرد: زمانی که اعتبارات دولتی در این خصوص وجود ندارد، اگر مردم و کشاورزان محلی اقدام کرده و هر سال بخشی از این مسیر را ساماندهی می‌کردند اکنون شاهد تکمیل این پروژه مهم و حیاتی بودیم.
مدیر امور منابع آب کاشان، آران و بیدگل نیز در این جلسه گفت: از سال 89 تا کنون ریالی اعتبارات دولتی برای ساماندهی رودخانه‌های دشت کاشان و مطالعات حریم و بستر اختصاص داده نشده است.
مصطفی گنجی به دو مشکل در زمینه ساماندهی رودخانه‌ها اشاره کرد و گفت: بحث اعتباری و تبعات اجتماعی دو مشکلی است که سد راه ساماندهی رودخانه‌های منطقه است که مرتفع شدن این امر نیازمند فرهنگ سازی است.
وی، متولی ساماندهی رودخانه‌ها را مدیریت امور منابع آب دانست و گفت: بیشتر ساکنان منطقه واقف هستند که نباید در مسیر رودخانه تعرض صورت گیرد، ولی اگر امور منابع آب بخواهد یک باغ یا یک خانه که در مسیر رودخانه احداث شده است را آزادسازی کند با مشکلات و تنش‌های اجتماعی مواجه می‌شود.
مدیر امور منابع آب کاشان، آران و بیدگل تصریح کرد: مشکلات ناشی از عدم اعتبار و به تعویق افتادن ساماندهی رودخانه‌ها باعث می‌شود که تصرف در حریم و بستر رودخانه‌ها امری طبیعی و قانونی جلوه کند.
همچنین دبیر شورای هماهنگی بحران فرمانداری کاشان در این جلسه گفت: مالکیت بستر رودخانه‌ها در اختیار وزارت نیرو و آب منطقه‌ای است و آنها وظیفه مدیریت و ساماندهی آن را به عهده دارد.
جواد مزروعی مشکلات اعتباری در خصوص به تعویق افتادن ساماندهی رودخانه‌های منطقه را ذکر کرد و گفت: اعتبارات خوبی در سال‌های گذشته در خصوص مطالعات حوزه آبخیز انجام شده است، ولی این اقدام مستلزم پیگیری و هماهنگی بیشتر سازمانهای مسئول شهرستان و بخشداری، شورای اسلامی شهر و شهرداری است.
وی تصریح کرد: یکی از خطرناک‌ترین رودخانه‌های فصلی شهرستان، رودخانه سوک چم است که کارشناسان معتقدند ریشه خطر در سرشاخه‌هاست که در منطقه برزک واقع شده است.
دبیر شورای هماهنگی بحران فرمانداری کاشان، ساماندهی سرشاخه‌ها را با اهمیت دانست و گفت: پیشنهاد فرمانداری آن است که طرح ساماندهی برای 25 کیلومتر رودخانه انجام شود و نگاهمان مقطعی و جزئی نباشد.
در ادامه عضوی شورای اسلامی شهر برزک در این جلسه گفت: بیش و پیش از فرهنگ‌سازی در خصوص معضلات جامعه نیاز به اعتمادسازی در بین ذینفعان داریم و بوروکراسی اداری آنچنان کارها را سخت کرده که برای برگزاری یک جلسه مقدماتی ماه‌ها وقت صرف می‌شود.
عبدالمجید رفیعی برزکی افزود: ساماندهی رودخانه‌های برزک به خصوص در مناطق بالادست که خانه و زندگی کشاورزان در آن منطقه واقع شده است امری ضروری و با اهمیت است.
وی یادآور شد: تلاش برای طراحی ساماندهی و اجرا باعث خواهد شد ضمن این که جلوی حوادث غیرمترقبه گرفته شود، بستری برای اقدامات زیربنایی دیگر به خصوص گازرسانی و آبرسانی در آن منطقه فراهم شود.
این عضو شورای اسلامی شهر برزک افزود: زمانی که مسئولان امر می‌گویند ریالی اعتبارات دولتی در خصوص ساماندهی وجود ندارد، می‌توانیم از مزیت‌های نسبی منطقه و ظرفیت‌های موجود برای محقق کردن این امر استفاده کنیم.
رفیعی تأکید کرد: مردم و کشاورزان آماده همه گونه همکاری هستند، اما این امر مستلزم فرهنگ سازی و از آن مهم‌تر اعتمادسازی در بین آنها است.
وی ابراز امیدواری کرد با حمایت‌های مسئولان امر و مشارکت فعال مردم و کشاورزان بتوانیم هرچه زودتر شاهد عملیاتی شدن ساماندهی رودخانه‌های منطقه برزک باشیم.
مدیر امور منابع آب کاشان:
اعتباری برای ساماندهی رودخانه‌ها نداریم
مدیر امور منابع آب کاشان، آران و بیدگل گفت: برای ساماندهی رودخانه‌های منطقه، ریالی اعتبار وجود ندارد و دغدغه اصلی ما این است که اعتباراتی که در این خصوص تا کنون هزینه شده حفاظت شود و مورد تعرض قرار نگیرد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در کاشان، مصطفی گنجی در جلسه مشترک با حضور دبیر شورای هماهنگی مدیریت بحران شهرستان کاشان، شورای اسلامی، بخشدار و شهردار برزک، اظهار کرد: از سال 89 تا کنون ریالی اعتبار در خصوص ساماندهی رودخانه‌ها تخصیص داده نشده و در شرایط اعتباری خوبی نیستیم و پیش بینی ما این است که در چند سال آینده نیز نمی‌توان به جذب اعتبار خوش بین بود.
وی افزود: متأسفانه در بستر و حریم رودخانه‌ها تغییراتی به وجود آمده است و حریم رودخانه‌های منطقه از سوی برخی افراد مورد تعرض قرار گرفته و مشکلاتی را به وجود آورده است.
مدیر امور منابع آب کاشان، آران و بیدگل تصریح کرد: رودخانه‌ها به جای این که برای کسانی که در اطراف آن زندگی می‌کنند، مایه خیر و برکت باشد، به دلیل سوءاستفاده به عاملی برای تهدید زندگی‌ها آنها تبدیل شده است.
گنجی، اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی در خصوص تصرف رودخانه‌های فصلی منطقه را برای کشاورزان و مردم با اهمیت دانست و گفت: رعایت حریم رودخانه‌ها و مجاری آبی علاوه بر رعایت قانون، احترام به حقوق سایر شهروندان است. با رعایت حریم کمی و کیفی رودخانه‌ها از وارد شدن بعضی از آسیب‌ها به شهروندان به ویژه حاشیه‌نشینان جلوگیری خواهد شد.
وی ادامه داد: حفظ حریم رودخانه‌ها و تجاوز نکردن به بستر و حریم آنها موجب می‌شود هنگام وقوع سیلاب با آسیب کمتری مواجه شویم. برای حفظ حریم رودخانه‌ها نیازمند فرهنگ سازی هستیم تا ساکنان اطراف و حاشیه نیز نسبت به حفاظت از آنها توجه لازم را نشان دهند.
مدیر امور منابع آب کاشان، آران و بیدگل تصریح کرد: شرکت آب منطقه‌ای به عنوان متولی ساماندهی حریم رودخانه‌ها و جلوگیری از تجاوز به حریم و بستر رودخانه‌ها به تنهایی نمی‌تواند برای حل این مشکل اقدام کند و تمام دستگاه‌های مرتبط باید در واگذاری و نظارت بر زمین به منظور اجرای طرح‌های تولیدی، صنعتی، کشاورزی و گردشگری همکاری لازم را انجام دهند و مفاد قانون حفظ و حراست از حریم و بستر رودخانه‌ها را رعایت کنند و قبل از هر اقدامی برای گرفتن استعلام به شرکت آب منطقه‌ای مراجعه کنند.
گنجی اضافه کرد: برای حریم و بستر رودخانه‌های مناطق بالادست برزک مطالعات کاملی از سوی شرکت آب منطقه‌ای انجام شده است، اما همکاری مدیریت شهری و کشاورزان برای تحقق ساماندهی و آزادسازی‌ها نیاز است.
وی خاطر نشان کرد: پس از پایان مطالعات حریم و بستر رودخانه‌ها باید برای ساماندهی رودخانه‌ها اقدام کرد و این کار زمانی محقق خواهد شد که از محل منابع استانی اعتبارات کافی اختصاص داده شود.
فرهنگ سازی و پیشگیری از حوادث را جدی بگیریم
دبیر شورای هماهنگی مدیریت بحران شهرستان کاشان نیز در این جلسه با طرح چند پرسش گفت: فرهنگ سازی را باید از کجا شروع کنیم. از مردم، از مسئولان از مدیریت شهری و آیا تا کنون هزینه‌هایی که در خصوص مشکلات ناشی از حادثه و بحران شده با هزینه پیشگیری مقایسه شده است؟
جواد مزروعی یادآور شد: بر اساس قانون مالک اصلی رودخانه‌ها وزارت نیرو است، اما مدیریت بر رودخانه‌های زمانی محقق می‌شود که مدیریت واحدی از سوی تمامی سازمانهای مسئول انجام گیرد.
وی عدم ثبات مدیریت شهری در برزک را یکی از عواملی دانست که باعث شد تا مسائل ناشی از حوادث غیرمترقبه بیش از مناطق دیگر شهرستان، باعث زیان به مردم و کشاورزان منطقه شود.
دبیر شورای هماهنگی مدیریت بحران شهرستان کاشان تصریح کرد: ثبات مدیریت شهری باعث می‌شود تا طرح‌های زیربنایی در تمامی حوزه‌ها به خصوص مدیریت بحران طراحی و بر اساس یک زمان بندی مشخص عملیاتی شود و این‌گونه طرح‌ها است که در زمان بحران مردم را در برابر حوادث حفاظت می‌کند.