مطالعه برای تحقیق «نقش آگاهی در مشارکت مردم»

مطالعه برای تحقیق «نقش آگاهی در مشارکت مردم»

امروز مقاله «نقش مشارکت اجتماعی و اقتصادی روستاییان در طرح های عمران روستایی – مطالعه موردی : دهستان نساء» را از اینترنت گرفته و مطالعه کردم. برایم جالب بود. دکتر غلامحسین شیخ حسنی – استادیار گروه جغرافیای انسانی دانشگاه شهید بهشتی – و فهیمه مهمان دوست – کارشناس ارشد برنامه ریزی روستایی – زحمت آن را کشیده اند.

حرف اصلی تحقیق و پژوهش این است؛ آگاهی از اهمیت مشارکت و همچنین میزان مشارکت اهالی روستای «نساء» از اهالی روستای «ولایتمرد» بیشتر بوده و بر همین مبنا رشد، توسعه و پیشرفت طرح های عمرانی روستای «نساء» از روستای «ولایتمرد» پیشی گرفته است.

به نظر می رسد سنجش «آگاهی» و «میزان توسعه و پیشرفت» مقایسه ای دو روستا از طریق «پرسشنامه» به دست آمده است. محقق در چکیده این تحقیق می گوید: از این دو روستا تعداد 90 نفر از سرپرستان خانوارها با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران (52 نفر از روستای ولایتمرد و 38 نفر از روستای نساء) به عنوان نمونه های پژوهش انتخاب گردیدند و به پرسشنامه پژوهش پاسخ گفتند.

آیا پرسشنامه ها از استانداردهای لازم برای تعیین موضوع مورد نظر برخوردار است یا خیر ؛ همچنان برای من نامشخص است و برای رسیدن به پاسخ بیشتر بررسی کنم ولی یقین دارم بررسی میزان مشارکت مردم در طرح های مختلف مستلزم پارامتری متعدد و مختلفی است. چیزی که محقق در قسمت دیگری از این تحقیق به آن اشاره کرده است: «البته عوامل زیادی در مشارکت روستاییان تاثیر گذار است که بررسی کامل آن از حوصله تحقیق حاضر خارج است. اما با توجه به بررسی و تحلیل داده های به دست آمده از پرسشنامه ، عوامل مهمی از قبیل میزان درآمد اهالی روستا و همچنین سطح تحصیلات در تفاوت میزان مشارکت در میان دو روستای مورد مطالعه موثر بوده اند.»

اطلاعات به دست آمده از مقاله فوق به من کمک کرد تا موضوع مورد نظرم را بهتر درک کنم. پروژه ای شاخص با عنوان «ساماندهی رودخانه برزک» در حوزه مدیریت بحران شهرستان کاشان با مشارکت اهالی در حال انجام است. نقش مردم و به خصوص هیئت امنا در پیشرفت آن حائز اهمیت است. تا جایی که شرکت آب منطقه ای استان آن را به عنوان پروژه شاخص در حوزه رودخانه ای کشور برشمرده است. مشابه این پروژه در دیگر مناطق شهرستان با برخوردهای متفاوتی از طرف مردم مواجه گردیده است. به نظر می رسد می توان با استفاده از پرسشنامه مناسب دلایل این تفاوت را بررسی نموده و مبنای اقدام لازم برای دیگر مناطق  قرار داد.

فاکتورهای قابل بررسی در راستای آگاهی عمومی و میزان مشارکت مردم در طرح ها، متعدد و مختلف است؛ «تحصیلات ذینفعان»، «میزان درآمد» ، «سن و جنس»، «اعتماد عمومی به دولت، شورا، دهیاری و شهرداری ها و مردم تحت قالب هیئت امنا بعنوان اجرا کننده طرح ها»، «سابقه ذهنی مردم از دیگر پروژه های عمرانی اجرای شده در منطقه»، «میزان آگاهی مردم از ضرورت اجرای طرح»، «نقش مردم در پیشنهاد طرح» و «تناسب طرح با نیازهای ضروری مردم»  بخشی از مواردی هستند که روی هم رفته می توانند میزان مشارکت و همراهی مردم را در طرح های عمرانی تعیین کنند و البته می توان احتمال داد که نتایج تحقیقات در نقاط مختلف شهرستان متفاوت باشد. آیا پرسشنامه محک قابل اطمینانی برای تعیین موارد مطرح شده است ؟ پرسشنامه ها در این خصوص از پیش تعریف شده و استاندارد می باشد؟ پرسشنامه های امکان درجه بندی نیز به محقق می دهد یا صرفاً مقایسه ای است؟