دوبرابر شدن موازنه منفی آبخوان کاشان

دبیر شورای حفاظت از منابع آب دشت کاشان گفت: به استناد مطالعات مشاور در سال آبی 92 – 91 موازنه منفی آبخوان دشت کاشان به میزان 67 میلیون مترمکعب آب رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش دو برابری داشته است.

به گزارش خبرنگار خبگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در کاشان، مصطفی گنجی در اولین جلسه شورای حفاظت از منابع آب شهرستان کاشان اظهار کرد: اصلی‌ترین دلیل این افزایش دو برابری و تداوم افت شدید در منابع زیرزمینی؛ ناشی از برداشت بی رویه چاه‌های مجاز و غیرمجاز و هم‌چنین خشکسالی و کاهش شدید نزولات جوی است که هم‌چنان این روند ادامه دارد.

وی افزود: در خصوص چاه‌های مجاز هرچند از نظر میزان آبدهی در حد مجاز و گاهی کمتر از آن انجام می‌شود ولی از لحاظ حجم برداشت، بیش از حد مجاز است. این بدان معنی است که برداشت از بعضی از چاههای مجاز شش هزار ساعت در سال انجام می‌گیرد که می‌باید تا سه هزار ساعت در سال کاهش پیدا کند.

گنجی ادامه داد: از 1200 حلقه چاه مجاز در دشت کاشان روی 360 حلقه چاه کشاورزی کنتور هوشمند نصب شده است که سالانه 20 درصد از این مازاد کاهش پیدا می‌کند و قرار است میزان برداشت طی یک برنامه پنج ساله تا حد مجاز کاهش پیدا کند.

وی تصریح کرد: بر اساس مطالعات مشاور و اعلام وزارت نیرو طی 20 سال گذشته 110 میلیارد مترمکعب از ذخایر استاتیک آبخوان کشور از دست رفته است، که سهم دشت کاشان بر اساس برآورد 800 میلیون مترمکعب و ناشی از میزان تخلیه بالا نسبت به تغذیه منابع زیرزمینی است.

گنجی ادامه داد: مهم‌ترین عامل تخلیه منابع زیرزمینی برداشت چاه‌های مجاز و غیرمجاز از منابع است که متوسط کشوری در این خصوص برای بخش کشاورزی 92 درصد صنعت دو درصد و شرب شش درصد است.

وی تصریح کرد: در دشت کاشان تنها موردی مشابه با متوسط کشوری، مصرف آب منابع زیرزمینی در حوزه شرب است که شش درصد از منابع است، اما کشاورزی یک درصد سهم متوسط کشوری حوزه صنعت را تصاحب کرده است.

مدیر امور منابع آب کاشان گفت: تقسیم آب در دشت کاشان در حوزه‌های کشاورزی و صنعت متفاوت با متوسط کشاورزی نگران کننده است. در حالی که کاشان شهری صنعتی است و رتبه 13 تا 17 کشوری در میان استان‌ها را به خود اختصاص داده است ولی سهم آب این حوزه یک درصد کمتر و کشاورزی یک درصد بیش از متوسط کشوری است و این موضوع جای نگرانی دارد.

دبیر شورای حفاظت از منابع آب شهرستان کاشان گفت: متوسط مصرف آب در حوزه صنعت و کشاورزی در کشورهای توسعه یافته صنعت 60 درصد و کشاورزی 30 درصد است و این رقم برای کشورهای در حال توسعه برعکس است و درایران شرایط حادتری دارد؛ سهم کشاورزی 92 درصد و بقیه مصارف از جمله صنعت و شرب در مجموعه هشت درصد است و این آمار در کاشان وضعیت به مراتب بدتری دارد.

مدیر امور منابع آب کاشان گفت: هم اکنون طبق آمار رسمی 800 چاه غیر مجاز در دشت کاشان داریم که از این تعداد 750 حلقه در ارتفاعات حفر شده است و بیش از 50 چاه عمیق در کاشان قرار گرفته که در مرحله قضایی برای اخذ حکم به منظور مسدود کردن چاه‌ها می‌باشیم، ولی به علت این که در وسط سال آبی هستیم این اقدام می‌تواند با تنش‌های اجتماعی همراه شود.

گنجی اضافه کرد: نیروی نظامی و قضایی تا کنون برای همکاری خوبی با مدیریت امور منابع آب داشته‌اند ولی انتظار می‌رود همکاری بیش از گذشته باشد و البته تا مشارکت و همراهی مردمی وجود نداشته باشد نمی‌توانیم در این خصوص به نتایج مطلوبی دست یابیم.

وی مهم‌ترین عامل در جلوگیری از برداشت بی رویه از منابع زیرزمینی دشت کاشان را مشارکت مردمی ذکر کرد و گفت: تنها راه نجات از وضعیت موجود عزم ملی است و مشارکت مردمی را می‌خواهد. مسدود کردن چاههای غیرمجاز، نصب کنتور هوشمند برای چاه‌های مجاز و اصلاح الگوی مصرف باید مورد توجه قرار گیرد.

مدیر امور منابع آب کاشان تصریح کرد: تدبیر مدیریتی، قاطعیت قضایی و مشارکت مردمی سه عامل مهمی است که در صورتی که در کنار هم قرار گیرد می‌توان با مشکلات موجود مقابله نموده و آبخوان دشت کاشان را نجات بدهیم و در غیر اینصورت ظرف ده سال آینده و با وجود موازنه منفی شدیدی که بر آبخوان کاشان وارد می‌شود شاهد فاجعه خواهیم بود.

گنجی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه به لحاظ شرعی نمی‌توان به کشاورز گفت چه کاشت کند و چه کاشت نکند، گفت: تغییر و اصلاح الگوی کاشت در رأس برنامه‌های شورای حفاظت از منابع آب قرار دارد. طبق قانون کشت بعضی از صیفی جات در کشور ممنوع است ولی ما همچنان درکشاورزی دشت بی آب کاشان بر آن اصرار می‌ورزیم.

به گزارش ایسنا، ذخایر استاتیک، آب‌هایی هستند که طی سالیان دراز در دل زمین جمع می‌شوند و پشتوانه آبی کشور به شمار می‌ایند و ذخایر دینامیک، آب‌هایی هستند که هر ساله جمع و مصرف می‌شوند.

لینک خبر در ایسنا