فرزند دوم

جلوی چشمم با لگد  به پهلوی عرفان زد. به شدت منقلب شدم. با هجوم به سراغش رفتم. سن کم سبحان نتوانست جلوی عصبانیت مرا بگیرد. پا به فرار گذاشت. گرفتمش و سعی کردم خودم را کنترل کنم ولی گوش کوچکش بود که بین ناخن‌هایم قرار گرفت.

لحظاتی بعد با کتاب  «فرزند دوم - پیامدها و راه‌حل‌ها» دکتر مگ زوبیک با ترجمه دکتر جواد میدانی از خانه کتاب خارج شدم.

این کتاب در قطع رقعی و ۱۵۲ صفحه دارد. بخشی از نکات این کتاب بیشتر نظرم را جلب کرد.

... به تدریج یاد می‌گیرند که افراد مختلف در عین داشتن تفاوتهایی، قابل رفاقت و دوستی هستند.

... اگر این رفتار کودکان را چشم و همچشمی یا حسادت بنامیم و این مشکلات عادی را بغرنج تلقی کنیم، فرصت رشد و تکامل را از آنها خواهیم گرفت.

... اگر کودک احساس کند که مورد بی‌توجهی والدین قرار می‌گیرد، سعی می‌کند تا به نحوی واکنش نشان دهد و با آزردن فردی که مسئول این بی‌توجهی است، خشم خود را فرو نشاند. گاهی نیز برخوردها، در نتیجه سوءتفاهم در سیستم ارتباطی خانواده به وجود می‌آید. در موارد دیگر، برخوردها مربوط به حقارت و ضعیفی است که کودکان در خود احساس می‌کنند و این احساس و ناراحتی به صورت خشم ظاهر می‌شود.

... در پرورش کودکان ۳ تا ۵ ساله، آگاهی از نیاز آنها برای جلب توجه والدین و مصاحبت با آنهاست. کودک در این سن برخورد مثبت والدین را ترجیح می‌‌دهد؛ ولی اگر بداند با برخورد منفی آنها روبه‌رو می‌شود، سعی می‌کند با بدرفتاری و بهانه‌گیری، آنها را عصبانی کند تا به این وسیله توجه‌شان را به خود جلب نماید. بهتر است والدین ساعاتی از اوقات فراغت خود را با این کودکان بگذرانند تا با تامین نیازهای آنها، رضایتشان را جلب کنند.

بزرگ‌ترین نارسایی این فاصله سنی، تفاوت علایق و توانایی‌های آنها برای مدتی به نسبت طولانی است. به علت این تفاوت، برای سرگرمی و جلب رضایت هر یک از آنها، فعالیت‌ها و روش‌های متفاوتی لازم است. بعضی از والدین نیز از این تفاوت لذت می‌برند، زیرا هرکدام را شخصیتی متمایز می‌بینند که مستقل از دیگری راه زندگی خود را به تناسب علاقه و استعدادش انتخاب می‌کند.

... برای کاهش ناراحتی‌ها و فشارهای بارداری دوم...

... برای تقویت عضلات لگنی که اندام‌های داخلی را نگه می‌دارند و مانع خودادراری می‌شوند، ورزش ویژه‌ای توصیه می‌شود. این تمرین مانند کوششی است که برای نگه داشتن ادرار می‌کنید. برای این منظور سعی کنید این عضلات را که در ناحیه واژن قرار دارند، به مدت یک ثانیه منقبض نگه دارید و آنگاه آنها را آزاد نمایید. این حرکت را پانزده بار تکرار کنید و روزانه چند بار در فرصت‌های مناسب ـمثلاْ پشت چراغ راهنمایی- آن را انجام دهید.

... اصل اول در جواب دادن به پرسش کودک فهمیدن منظور و سوال کودک است. از این رو بهتر است قبل از جواب دادن به سوال، از او بخواهید که درباره پرسش خود بشتر توضیح دهد یا از او بخواهید که عقیده و فکر خودش را درباره مطلبی که می‌پرسد بیان کند.

... اصل دوم در جواب دادن به پرسش کودک، رعایت اختصار و سادگی است.

... اصل سوم در جواب دادن به کودک، استفاده ازعبارت‌های درست و واقعی است.

... اگر کودک با آگاهی از ارزش‌های خود، اعتماد به نفس داشته باشد، از زندگی لذت می‌برد. والدین باید عشق و علاقه خود رابه کودک ابراز کنند و با ارزش نهادن به وی، در او اعتماد به نفس و رضایت خاطر به وجود آورند. این احساس را می‌توان قبل و بعد از تولد نوزاد در کودک ایجاد کرد. رعایت این نکته و توجه به کودک، به رشد و تکامل وی نیز کمک می‌نماید و باعث می‌شود که او خود را فردی مهم و رشید بداند. خودشناسی و اعتماد به نفس مانع از آن می‌شود که کودک خود را با نوزاد مقایسه کند و او را رقیب خود به حساب آورد. کودک با شناختن ارزش‌های خود، نه تنها از رسیدگی و توجه والدین به نوزاد احساس بدی ندارد، بلکه خود نیز سعی می‌کند از او مراقبت نماید.

... با مشاهده علایم خستگی یا بی‌حوصلگی، او را همراه یکی از آشنایان به منزل بفرستید. اجازه ندهید که طولانی شدن ملاقات، باعث خستگی و بدرفتاری کودک شود و شیرینی و خوشی این خاطره را از بین ببرد.

... پس دردهای زایمان، یکی از علل دیگر ناراحتی و خستگی بعد از زایمان دوم است. این دردها شامل دردهای قولنجی در ناحیه شکم است که مربوط به جمع شدن عضلات رحم برای بازگشت به حالت عادی می‌باشد. جمع شدن رحم پس از زایمان اول محسوس نیست، ولی پس از زایمان دوم که رحم بزرگتر است، به راحتی بار اول نیست. پس دردها معمولاْ هنگام شیر دادن به نوزاد ظاهر می‌گردند، زیرا همان هورمونی که باعث تولید و ترشح شیر می‌شود، به جمع شدن رحم نیز کمک می‌نماید.بسیاری از خانم‌ها با خوردن قرص استامینوفن قبل از شیر دادن، این دردها را آرام می‌کنند.

مهمترین ناراحتی فیزیکی پس از زایمان دوم احساس ضعف و خستگی شدید است.

... مادری که به تازگی صاحب فرزند دوم شده است، اگر بخواهد تمام امور مربوطه به نوزاد و مسوولیت‌های خانه‌داری را همراه باهم انجام دهد، به خستگی مفرط وی خواهد انجامید. بنابراین با برنامه‌ریزی صحیح می‌تواند از فرصتی که بچه‌ها در خواب هستند، برای انجام کارهای خانه استفاده نماید.

... در صورتی که می‌خواهید برای کودک محدودیتی تعیین کنید و او را بازدارید، این کار را با روش مثبتی انجام دهید و هرگز با نفی او رفتار بچه‌گانه‌اش را سرزنش نکنید. اگر با کودک مخالفت کنید نسبت به آن حساسیت بیشتری پیدا خواهد کرد و مشکل بزرگتری به وجود خواهد آمد.