زبانم بند آمده است

زبانم بند آمده است
مختصری در خصوص اختلال های ارتباطی ؛ واج شناختی و لکنت زبان

تا حال شده است که زبانتان به قول قدیمی ها بند بیاید. نتوانید حرف بزنید. به ته ته په ته بیفتید. برای من شده است. زمانی که درخواست نابجا یا ناحقی از کسی دارم زبانم بند می آید. هرچه تلاش می کنم نمی توانم حرف بزنم. لکنت می گیرم. مثلاً زمانی که در امتحان پایان ترم نمره نمی آورم و برای نمره گرفتن به سراغ استاد می روم. هم اینجوری می شوم. آی حال بدی پیدا می کنم. حرف زدن یادم می رود. ولی خدا نکند در موضوعی اطلاعات لازم و کافی داشته باشم. از صبح تا شب حرف می زنم. شما را هم خسته می کنم.
صحبتی که می خواهم اینجا مطرح کنم در خصوص اختلال ارتباطی است. و گفتن و حرف زدن که راه این ارتباط است. «مباحث زیادی مطرح شده است که آیا اختلال درزبان بیانی از نقص در دستور زبان ایجاد می شود یا این که کودک در پردازش زبان به مشکل برمی خورد. فرضیه ای که در حال حاضر درتوضیح علت این اختلال وجود دارد به نام فرضیه نقص روندی می باشد. در این فرضیه فرض بر آن است که اختلال در زبان بیانی به رشد غیرطبیعی ساختار مغز در بخش مربوط به روند حافظه انسان که به خاطر می آورد که چگونه اعمال حرکتی و شناختی مختلف را اجرا نماید، بر می گردد.»
البته این که فردی در بیان یک درخواست نابجا ناتوان شده و لکنت بگیرد شاید بتوان گفت نشانی از سلامت است ولی با این وجود بیان است که شاه کلید ارتباط می باشد. چه بسا یک درخواست نادرست هم در لباس زیبا گفتگوی جذاب ظاهری منطقی و قابل قبول کسب نماید. دقت کرده اید بچه هایی که به قول معروف خوش زبان هستند چگونه خودشان را در دل دیگران جا می کنند.
«برای کودکان، رشد و تکامل زبان و کلام تأثیر عمیقی بر روی سایر جنبه های رشد آنان دارد. به عنوان مثال توانایی زبانی و کلامی مناسب و مؤثر کودک باعث رشد او در زمینه بازی، ارتباط با همسالان، پیشرفت تحصیلی، شناخت عمومی و تکامل رفتاری و هیجانی او می گردد. برعکس چنان چه عملکرد ارتباطی کودک حتی به شکل خفیف مشکل داشته باشد با پیامدهای زیان آور اجتماعی و افزایش خطر ابتلا به اختلالات روان پزشکی همراه است. مشکلات هیجانی شامل ضعف عزت نفس، ناکامی و افسردگی ممکن است در کودک سنین مدرسه بروز کند. با توجه به چنین پیامدهایی و با توجه به آن که مشکلات تکلمی و زبانی در کودکان قبل از سن مدرسه، جزء شایع ترین اختلالات تکاملی هستند، تشخیص به هنگام ودرمان مناسب این اختلالات برای کودک و خانواده اهمیت بسزایی دارد.»
یا این که دقت کرده اید کودکان بعضی از کلمات را جور دیگر تلفظ می کنند. که اصطلاحاً اختلال واج شناختی – آوا شناختی – گفته می شود. به بیان دیگر «مراحل پیشرفت صدا در کودکان فرآیند واج شناسی نامیده می شود. این فرآیندها شامل گروهی از صداها هستند که در الگوهای درستی تلفظ نمی شوند اما به تدریج در روند رشد گفتار کودک اصلاح می شود. اختلال واج شناختی زمانی رخ می دهد که فرآیند طبیعی در کودک رشد نیافته باشد. از آن جایی که تداوم برخی از فرآیندها می تواند بر گروه هایی از صداها تأثیر گذارد، آسیب ممکن است جدی تر از یک اختلال تولید ساده صدا باشد زیرا این مسأله ممکن است باعث شود که گفتار کودک حتی در سطح تک کلمه ای نامفهوم شود و این امر قابل قبول نیست که گفتار کودک تنها توسط مادر او درک و رمزگشایی شود . این اختلال انواع شدید تا خفیف را در بر دارد و تکلم ناشی از آن کاملاً قابل فهم تا کاملاً غیرقابل فهم می تواند متفاوت باشد.»
«معمولاً در کودکانی که اشتباهات تلفظی آنان معمول رشد طبیعی شان است، بهبودی به طور خود به خود صورت می گیرد اما اگر از سن 5 سالگی به بعد تداوم داشته باشد باید ارزیابی جامعی از کودک به عمل آید.»
«لکنت زبان نیز اختلال دیگری در پل های ارتباطی است. لکنت زبان نوعی اختلال گفتار است که مشکل عمده آن عدم توانایی برقراری ارتباط به شکل آسان، با سرعت مناسب، و به طور پیوسته می باشد. در نتیجه شخص نمی تواند در انتقال پیام موفق باشد. اساس این مشکل در ریتم گفتار است و با تکرار یا امتداد اصوات مشخص می شود.
علت لکنت زبان دقیقاً مشخص نمی باشد، اما به نظر می رسد مجموعه ای از عوامل مانند آسیب پذیری و استعداد بیولوژیک، تقاضاها و درخواست های محیطی و مشخصات سرشتی و ذاتی فرد درایجاد آن نقش داشته باشند.
در کودکانی که به دلیل روان نبودن زبان دچار لکنت زبان هستند، این کودکان احساس ناراحتی نمی کنند اما کودکانی که دچار اختلال لکنت زبان هستند از نحوه صحبت کردن خود عصبی می باشند.
تکنیک تنفس دیافراگمی یکی از تکنیک هایی است که برای مداخله درمانی در لکنت مورد استفاده می باشد. استفاده از تمرینات آواز افراد هنرمند که دیافراگم قوی دارند، به افراد این امکان را می دهد که هنگام آواز خواندن هیچ گونه لکنتی نداشته باشند اما در صحبت کردن عادی خود لکنت دارند. در این تمرین، آواز خواندن باعث می شود که از دیافراگم به طور داوطلبانه استفاده شود در حالی که در صحبت کردن استفاده از دیافراگم به صورت استفاده ابتدایی و غیرداوطلبانه است.»
اگرچه اختلال هایی در گفتار و لکنت زبان بعنوان یک بیماری مطرح می شود و لازم است از کودکی پیشگیری و درمان گردد ولی می توان گفت بهترین اختلال در گفتار ؛ لکنت برای درخواست نابجا و ناحق است و بدترین اختلال در گفتار ، بیان روان و زیبا و جذابی است که تعهد،  مسئولیت و منطقی بر آن مترتب نگردد. 
* مطالب داخلی گیومه به امانت گرفته شده از کتاب روانشناسی مرضی کودک از دکتر حمید کمرزرین ، دکتر انسیه بابایی، دکتر مهناز علی اکبری و دکتر محمد اورکی